Informacja dla inwestorów budowlanych

Menu

Likwidacja szkód górniczych

Informacje dla inwestorów budowlanych

1.      INFORMACJA W SPRAWIE PODSTAWOWYCH ZASAD SPORZĄDZANIA KOSZTORYSÓW RÓŻNICOWYCH USTALAJĄCYCH WYSOKOŚĆ ODSZKODOWAŃ Z TYTUŁU ZWROTU KOSZTÓW ZABEZPIECZEŃ PRZED WPŁYWAMI EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ

Zgodnie z zapisami art. 148 i 150 ustawy Prawo geologiczne i górnicze inwestorowi przysługuje wobec przedsiębiorcy górniczego roszczenie o zwrot nakładów poniesionych na zabezpieczenie wzniesionego obiektu. Przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu  wyłącznie nakładów uzasadnionych,  czyli takich, których poniesienie w danych warunkach geologiczno-górniczych było niezbędne, adekwatne do wielkości prognozowanych oddziaływań górniczych i nie wynikało z żadnych innych uwarunkowań, np. geotechnicznych.

Odszkodowanie z tytułu zwrotu dodatkowych i koniecznych nakładów ponoszonych przez inwestora przy realizacji obiektu budowlanego na terenie górniczym jest wyliczane jako różnica pomiędzy kosztem wybudowania identycznego obiektu na terenie górniczym i poza tym terenem.

Działając w kierunku uniknięcia nieporozumień i sporów pomiędzy inwestorami i przedsiębiorcą górniczym o wielkość wypłacanych odszkodowań, Polska Grupa Górnicza S.A. informuje o podstawowych zasadach, które należy uwzględniać przy sporządzaniu kosztorysów różnicowych określających wysokość odszkodowania z tytułu kosztów zabezpieczenia obiektów budowlanych przed wpływami eksploatacji górniczej.

 

  • SKŁADNIKI CENOTWÓRCZE STOSOWANE DO SPORZĄDZANIA KOSZTORYSÓW RÓŻNICOWYCH.

Na podstawie orzecznictwa sądowego w sprawach o zwrot kosztów zabezpieczeń, przy sporządzaniu kosztorysów różnicowych określających wysokość odszkodowań z tytułu zwrotu kosztów zabezpieczeń należy stosować składniki cenotwórcze (ceny robocizny, materiałów, sprzętu, narzuty) nie wyższe od wartości średnich w okresie realizacji robót zabezpieczających, gdyż to w tym czasie i wg cen z tego okresu nastąpiło uszczuplenie majątku inwestora realizującego obiekt budowlany.

Uwzględniając, że inwestycje realizowane są w różnych okresach czasowych, kosztorysy należy sporządzać z uwzględnieniem składników cenotwórczych z kwartału, w którym zostały wykonane ostatnie elementy obiektu mające związek z jego zabezpieczeniem na prognozowane wpływy eksploatacji górniczej.

W trakcie weryfikacji wniosku inwestora przedsiębiorca górniczy korzysta z cenników publikowanych w informatorach Sekocenbud.

  • ROBOTY ZIEMNE.
  1. Do kalkulacji kosztów dodatkowych robót ziemnych związanych z koniecznością zabezpieczenia obiektu przedsiębiorca górniczy uwzględnia koszty mechanicznego wykonywania robót. Ręczne wykonywanie robót wymaga uzasadnienia technicznego i stosownego udokumentowania przez inwestora.
  2. Głębokość wykopów związanych z wykonaniem dodatkowych elementów zabezpieczających należy przyjmować od poziomu uwzględniającego konieczność usunięcia warstw humusu lub konieczność wykonania warstw posadzki na gruncie.
  3. W przypadku gdy inwestor poniósł dodatkowe nakłady związane z wywozem nadmiaru mas ziemnych z nieruchomości, powstałych na skutek zabudowania w gruncie elementów związanych z zabezpieczeniem obiektu przed wpływami eksploatacji górniczej, koszt składowania mas ziemnych z wykopów na składowisku odpadów jest uwzględniany wyłącznie na podstawie posiadanych przez inwestora dokumentów (rachunki, faktury).
  4. Wymiana gruntu z powodu występowania w rejonie inwestycji gruntów nasypowych lub innych, nie odpowiadających wymogom budowlanym, nie jest uznawana za dodatkowy nakład związany z zabezpieczeniem budynku przed wpływami górniczymi.


  • PODKŁADY BETONOWE NA PODŁOŻU GRUNTOWYM.

Przedsiębiorca górniczy nie zalicza do dodatkowych nakładów związanych z zabezpieczeniem obiektu przed wpływami górniczymi kosztów wykonania podkładu betonowego pod elementami podstawowymi fundamentu, czyli takimi które byłyby realizowane niezależnie od warunków górniczych.

  • ŁAWY ŻELBETOWE.
  1. Wykonanie elementów dodatkowych rusztu fundamentowego należy przyjmować z uwzględnieniem wzajemnego przenikania się tych elementów i ław podstawowych budynku.
  2. Do kosztów zabezpieczenia zalicza się dozbrojenie ław zasadniczych obiektu, tj. różnicę pomiędzy zbrojeniem wynikającym z adaptacji projektu do warunków górniczych, a zbrojeniem podstawowym uwidocznionym w projekcie typowym. W przypadku braku projektu typowego, zastosowane zbrojenie na terenie górniczym należy pomniejszyć o minimalne podłużne i poprzeczne zbrojenie konstrukcyjne ław.
  3. Do kosztów zabezpieczenia przedsiębiorca górniczy nie zalicza kosztów związanych ze zmianą wymiarów przekroju ław fundamentowych, jeżeli przyjęte wymiary wynikają z obciążeń innych niż obciążenia powodowane czynnikami górniczymi.

 

  • PŁYTA ŻELBETOWA.

Zgodnie z pkt. 5.1.3 Instrukcji Nr 416/2006 Instytutu Techniki Budowlanej pt. „Projektowanie budynków na terenach górniczych”, posadowienie na płycie fundamentowej zaleca się stosować tylko w uzasadnionych przypadkach, gdy wymagają tego warunki gruntowe.

Przez warunki gruntowe, mające związek z ruchem zakładu górniczego, uzasadniające zastosowanie płyty fundamentowej przedsiębiorca górniczy uważa występowanie na nieruchomości deformacji nieciągłych, zrobów płytkich eksploatacji, szybów, szybików, aktywnych stref uskokowych.

  1. W przypadkach gdy zastosowanie płyty żelbetowej nie wynika z warunków gruntowych mających związek z ruchem zakładu górniczego, do kosztów zabezpieczenia przedsiębiorca zalicza wyłącznie różnicę w kosztach wykonania płyty na terenie górniczym i poza tym terenem lub koszty zabezpieczenia ustalone na podstawie uproszczonego projektu zamiennego posadowienia budynku (np. ruszt fundamentowy lub przepona żelbetowa na ławach fundamentowych).  
  2. W przypadku gdy zastosowanie płyty żelbetowej wynika z warunków gruntowych mających związek z ruchem zakładu górniczego,  do kosztów zabezpieczenia obiektu przedsiębiorca zalicza:
    • płyta żelbetowa poniżej strefy  przemarzania gruntu - budynek niepodpiwniczony:
      • różnicę pomiędzy kosztami wykonania płyty żelbetowej z warstwami podkładowymi, a kosztami wykonania standardowej konstrukcji fundamentów obiektu,
    • płyta żelbetowa poniżej strefy  przemarzania gruntu - budynek podpiwniczony:
      • różnicę pomiędzy kosztami wykonania płyty żelbetowej z warstwami podkładowymi, a kosztami wykonania standardowej konstrukcji fundamentów, z uwzględnieniem warstw posadzki piwnic na gruncie, które byłyby wykonywane gdyby płyty fundamentowej nie zastosowano.
    • płyta żelbetowa w rejonie poziomu terenu:
      • różnicę pomiędzy kosztami wykonania płyty żelbetowej z warstwami podkładowymi, a kosztami wykonania konstrukcji standardowych fundamentów ławowych, ścian fundamentowych i warstw posadzki na gruncie (podsypka piaskowa, podkład betonowy), które byłyby wykonywane gdyby płyty fundamentowej nie zastosowano.


  • RDZENIE ŻELBETOWE.

W przypadku gdy z uwagi na warunki górnicze w obiekcie zostały zastosowane rdzenie żelbetowe, koszt dodatkowego zabezpieczenia winien obejmować różnicę pomiędzy kosztem wykonania rdzeni, a kosztem wykonania w tym miejscu ścian, które występowałyby gdyby rdzenie nie zostały zastosowane.

  • WIEŃCE ŻELBETOWE.

Zgodnie z zasadami sztuki budowlanej wieńce żelbetowe są standardowym elementem budynków.

Do kosztów zabezpieczenia obiektu na wpływy eksploatacji górniczej przedsiębiorca górniczy zalicza:

  • różnicę pomiędzy konstrukcją wieńca na terenie górniczym, a konstrukcją wieńca którą należałoby wykonać gdyby obiekt realizowano poza tym terenem,
  • w przypadku, gdy z uwagi na warunki geologiczno - górnicze zastosowano dodatkowe wieńce w obiekcie, do kosztu zabezpieczenia należy uwzględniać różnicę pomiędzy  kosztem wykonania dodatkowego wieńca żelbetowego, a kosztem wykonania w tym miejscu ściany konstrukcyjnej, która występowałaby gdyby wieniec nie został zastosowany.

Do kosztów dodatkowego zabezpieczenia obiektu przedsiębiorca górniczy zalicza wyłącznie dodatkowe dylatacje konstrukcyjne, wynikające z warunków geologiczno-górniczych. Nie są uwzględniane koszty dylatacji, których wykonanie wynika z ogólnych zasad sztuki budowlanej, w tym m.in. dylatacji:

  • wynikających z przepisów przeciwpożarowych,
  • pomiędzy obiektami już istniejącymi i nowo wznoszonymi,
  • pomiędzy obiektami o dużych różnicach w obciążeniach,
  • wynikających ze zmiany sposobu posadowienia części budynków lub zmiany konstrukcji budynków,
  • wynikających ze zmiennych warunków gruntowych występujących w rejonie posadowienia,
  • wynikających z oddziaływań termicznych.

Dylatacje wykonywane na terenach górniczych, niezależnie od tego czy wyłącznym powodem ich wykonania są warunki geologiczno-górnicze, czy też inne z ww. przyczyn, powinny spełniać wymagania określone w Instrukcji Nr 364/2007 Instytutu Techniki Budowlanej pt. „Wymagania techniczne dla obiektów budowlanych wznoszonych na terenach górniczych”.

W przypadku dylatacji wykonanych niezgodnie z ww. wymaganiami przedsiębiorca górniczy może uzależnić zawarcie ugody o zwrot kosztów zabezpieczenia obiektów od dostosowania dylatacji do tych wymagań lub odmówić zawarcia ugody, z uwagi na poważnie przyszłe konsekwencje stwierdzonej wady budowlanej.

  • PODATEK VAT.

1.    Przy ustalaniu wartości odszkodowania, w przypadku gdy inwestor realizował budowę systemem gospodarczym, jeśli nie jest on podatnikiem podatku VAT, w cenach materiałów uwzględnia się odpowiednią stawkę podatku VAT.

2.    Jeśli inwestor wykaże (okaże faktury), że roboty budowlane na jego zlecenie realizował podmiot świadczący usługi w zakresie budownictwa i będący podatnikiem podatku VAT, wówczas odpowiednią stawkę podatku VAT uwzględnia się także w cenach robocizny, materiałów i sprzętu.

3.    W przypadku gdy inwestor jest podatnikiem podatku VAT, a zrealizowany obiekt ma związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, wówczas wartość odszkodowania ustala się wg cen netto, bez uwzględnienia podatku VAT.

  • WERYFIKACJA ZAKRESU RZECZOWEGO ZABEZPIECZEŃ W PRZYPADKACH ZASTOSOWANIA ZABEZPIECZEŃ NIEADEKWATNYCH DO PROGNOZOWANYCH WPŁYWÓW GÓRNICZYCH.

W przypadku stwierdzenia, że zastosowane zabezpieczenia obiektu budowlanego oraz koszty ich wykonania są nieadekwatne do prognozowanych wielkości wpływów eksploatacji górniczej, przedsiębiorca górniczy zastrzega sobie prawo do:

  1. żądania przedłożenia obliczeń uzasadniających przyjęte przez projektanta rozwiązania konstrukcyjne,
  2. sporządzenia, przez osobę posiadającą stosowne uprawniania budowlane do projektowania, opinii budowlanej zawierającej m.in.:
    • ocenę zasadności i poprawności zastosowanych rozwiązań projektowych w aspekcie zabezpieczenia obiektu na prognozowane wpływy eksploatacji górniczej wraz z weryfikacją przyjętych przez projektanta rozwiązań konstrukcyjnych,
    • w przypadku negatywnej oceny zastosowanego zakresu zabezpieczeń, wskazanie rozwiązania technicznego zabezpieczeń, adekwatnego do prognozowanych wielkości wpływów górniczych na nieruchomość, popartego sporządzeniem uproszczonego projektu posadowienia budynku,
    • wycenę uzasadnionych dodatkowych nakładów poniesionych przez inwestorów w związku z zabezpieczeniem obiektu na wpływy eksploatacji górniczej, wyliczonych na podstawie uproszczonego projektu.

2.      INFORMACJA W SPRAWIE SPOSOBU REALIZACJI I DOKUMNTOWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH ZWIĄZANYCH Z ZABEZPIECZENIEM PRZED WPŁYWAMI EKSPLOATACI GÓRNICZEJ OBIEKTU, W RAMACH BUDOWY, O KTÓREJ MOWA W ART. 29 UST. 1 PKT 1a) USTAWY Z DNIA 7 LIPCA 1994 R. PRAWO BUDOWLANE

 

W związku ze zmianami przepisów Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, dotyczących w szczególności realizacji budowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, dla której ustawa Prawo budowlane dopuszcza realizację bez pozwolenia na budowę, bez ustanowienia kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy, Polska Grupa Górnicza S.A. dążąc do wyeliminowanie ewentualnych sporów pomiędzy inwestorem, a przedsiębiorcą górniczym na etapie rozpatrywania roszczenia o zwrot kosztów zabezpieczenia obiektu, zaleca:

1)        Ustanowienie kierownika budowy – pomimo braku takiego obowiązku – ze względu na prognozowane wpływy górnicze na obiekt, bezpieczeństwo konstrukcji oraz bezpieczeństwo użytkowania tego obiektu. Uczestnictwo w procesie budowlanym kierownika budowy (osoby posiadającej stosowne wykształcenie i uprawnienia budowlane) zapewni prawidłowe wykonanie elementów konstrukcji budynku, w tym elementów mających związek z zabezpieczeniem obiektu przed wpływami górniczymi w zakresie przewidzianym w projekcie budowlanym (projektem technicznym).
W przypadku nie ustanowienia kierownika budowy odpowiedzialność za ewentualne nieprawidłowe wykonanie budynku i w ten sposób przyczynienie się do późniejszej szkody, która może powstać na skutek ruchu zakładu górniczego, obciążać będzie inwestora.

2)        Założenie i prowadzenie dziennika budowy – pomimo braku takiego obowiązku – w celu dokumentowania i potwierdzania, przez osoby do tego uprawnione, że roboty mające związek z zabezpieczeniem budynku przed wpływami górniczymi zostały wykonane zgodnie z projektem budowlanym (projektem technicznym).

W przypadku podjęcia przez inwestora decyzji o przejęciu przez niego obowiązków kierownika budowy oraz o nie prowadzeniu dziennika budowy, ciężar udokumentowania prawidłowego wykonania robót mających związek z zabezpieczeniem obiektu przed wpływami górniczymi ciąży na inwestorze, zgodnie z zapisami art. 6 Kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji zaleca się uzyskanie oświadczenia inspektora nadzoru lub projektanta potwierdzającego, że roboty zabezpieczające zostały wykonane zgodnie z projektem budowlanym. Zaleca się również sporządzanie stosownej dokumentacji fotograficznej poszczególnych elementów zabezpieczenia oraz gromadzenie dokumentów potwierdzających prawidłowość wykonania robót przewidzianych projektem (np. certyfikaty, aprobaty techniczne dotyczące zabudowanych materiałów).

Polska Grupa Górnicza S.A. przy składaniu przez inwestora wniosku o zwrot kosztów zabezpieczenia budynku będzie żądać dołączenia do wniosku następujących dokumentów:

A.      w przypadku realizacji budowy, dla której ustawa Prawo budowlane dopuszcza realizację bez pozwolenia na budowę, ustanowienia kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy:

1)     dokumentu (kopii dokumentu) potwierdzającego dokonanie zgłoszenia budowy obiektu budowlanego będącego przedmiotem wniosku,

2)     decyzji o warunkach zabudowy (jeśli została wydana) lub informacji o warunkach geologiczno – górniczych udzielonej przez organ nadzoru górniczego, bądź przez przedsiębiorcę, względnie wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wskazujący na konieczność wykonania zabezpieczenia obiektu budowlanego,

3)     kopii zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych wraz z wymaganymi prawem załącznikami,

4)     projektu budowlanego obiektu, w szczególności projektu technicznego,

5)     kopii dziennika budowy (jeżeli był prowadzony) z wpisami osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, (jeżeli uczestniczyły w procesie budowlanym), lub inwestora, o zrealizowaniu robót związanych z zabezpieczeniem obiektu zgodnie z przedłożonym projektem technicznym, a jeżeli dziennika budowy nie prowadzono, oświadczenie osoby wykonującej samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, (jeżeli uczestniczyła w procesie budowlanym), lub inwestora, o zrealizowaniu robót związanych z zabezpieczeniem obiektu zgodnie z przedłożonym projektem technicznym,

6)     kosztorysu wykonanego zabezpieczenia obiektu budowlanego przed wpływami eksploatacji górniczej, ujmującego koszty robocizny, materiałów i sprzętu.

B.       w przypadku realizacji budowy wymagającej: pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót oraz ustanowienia kierownika budowy i prowadzenia dziennika budowy:

1)     dokumentu (kopii dokumentu) potwierdzającego dokonanie zgłoszenia lub uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę będącej przedmiotem wniosku,

2)      decyzji o warunkach zabudowy (jeśli została wydana) lub informacji o warunkach geologiczno – górniczychudzielonej przez organ nadzoru górniczego, bądź przez przedsiębiorcę, względnie wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wskazujący na konieczność wykonania zabezpieczenia obiektu budowlanego,

3)      zatwierdzonej przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej części projektu budowlanego (projekt zagospodarowania działki lub terenu i projekt architektoniczno-budowlany) oraz projektu technicznego (i projektu wykonawczego, jeśli został sporządzony).

4)      dziennika budowy lub wyciągu z dziennika budowy z wpisami osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, potwierdzającymi wykonanie robót związanych z zabezpieczeniem obiektu zgodnie z przedłożonym projektem technicznym,

5)      kosztorysu wykonanego zabezpieczenia obiektu budowlanego przed wpływami eksploatacji górniczej, ujmującego koszty robocizny, materiałów i sprzętu.

Likwidacja szkód górniczych