31 maj 2025

Orkiestra kopalni Sośnica ma 80 lat!

Świętowanie jubileuszu 80-lecia rozpoczyna Górnicza Orkiestra Dęta kopalni Sośnica w Gliwicach. Uroczystości, które potrwają aż do jesieni, zainauguruje już w niedzielę, 1 czerwca, msza św. w parafii św. Jacka w Sośnicy, podczas której poświęcony zostanie nowy sztandar orkiestry. W planach także koncerty i inne wydarzenia towarzyszące.

Tuż po zakończeniu II wojny światowej, we wrześniu 1945 roku orkiestrę założyli muzykujący gliwiccy górnicy. Zespół liczył wówczas 26 osób, a pierwszym kapelmistrzem został doświadczony muzyk, skrzypek Leopold Eberle. Po nim orkiestrą kierowali kolejno: Eryk Kośmicki, Gustaw Lasek, Adolf Stasz, Henryk Kwiryn, Kazimierz Studziński, Lesław Podolski i Michał Głąb.

Od czterech lat muzycy ćwiczą i koncertują pod batutą Agnieszki Wajgel – młodej absolwentki Akademii Muzycznej w Katowicach, która jeszcze jako nastoletnia uczennica zabrzańskiej szkoły muzycznej dołączyła do orkiestry jako flecistka. Jest jedną z ośmiu kobiet w zespole.

– Wiekiem wzbudzałam na początku zdziwienie wśród muzyków i publiczności – wspomina Agnieszka Wajgel i dodaje, że tym, co spaja orkiestrę jest autentyczna pasja muzyków i rodzinna atmosfera. – Starsi uczą młodszych tradycji i umiejętności, a młodsi wnoszą wiele energii i pomagają starszym np. przy nowych technologiach. W orkiestrze grają całe rodziny – mówi dyrygentka, której mąż - górnik także gra w zespole.

Tytuł Honorowego Dyrygenta muzycy z Sośnicy przyznali Lesławowi Podolskiemu – profesorowi Akademii Jana Długosza w Częstochowie, który kierował orkiestrą w latach 1999-2018. Wybitny kompozytor i autor mistrzowskich muzycznych aranżacji orkiestrowych m.in. poprowadził ponad pół tysiąca muzyków (instrumentalistów z Sośnicy i aż 13 połączonych orkiestr) podczas wizyty papieskiej w Gliwicach w 1999 r. Zespół aż siedmiokrotnie koncertował dla Jana Pawła II (w Rzymie, podczas jubileuszu ćwierćwiecza pontyfikatu na Placu Św. Piotra, czy zapewniając oprawę muzyczną wizyty Ojca św. na Górze św. Anny).

Orkiestra dęta kopalni Sośnica odznacza się wyjątkową wszechstronnością wykonawczą, nagrała m.in. pięć płyt CD z utworami o niezwykle zróżnicowanej stylistyce (od folkloru górnośląskiego, przez kolędy, majestatyczne marsze, repertuar operetek i musicali, po muzykę klasyczną i rozrywkową). Orkiestrę nagradzano wielokrotnie podczas licznych festiwali i konkursów w Polsce i za granicą (Republika Czeska, Niemcy, Austria, Włochy, Hiszpania, Francja, Litwa, Ukraina, Białoruś, Węgry).

Najmłodszy z muzyków niemal 50-osobowej orkiestry ma 18 lat, a najstarszy ponad 80 lat i gra w Sośnicy od ponad pół wieku. Przez wiele lat zespół działał jako orkiestra zakładowa. Muzycy wywodzili się spośród pracowników kopalni, a w pierwszych latach także z najliczniejszej w ówczesnej diecezji opolskiej miejscowej orkiestry kościelnej, założonej przez ks. prałata Jerzego Jońca. Młodzi muzycy zdobywali też szlify w Młodzieżowej Orkiestrze kopalni Sośnica. Do orkiestry z biegiem lat dołączali absolwenci szkół muzycznych z Gliwic, Bytomia, Zabrza, Chorzowa i Katowic, akademii muzycznych, a także członkowie orkiestr wojskowych i likwidowanych śląskich orkiestr górniczych. Przez wiele lat z zespołem Sośnicy koncertowali też m.in. instrumentaliści i soliści ówczesnej Operetki Gliwickiej czy Opery Wrocławskiej.

Od 2007 r. - w związku z restrukturyzacją górnictwa - zespół funkcjonuje formalnie w ramach Gliwickiego Stowarzyszenia Kulturalnego Górnicza Orkiestra Dęta KWK Sośnica. Jednym z pomysłodawców skutecznego sposobu na przetrwanie orkiestry jest Ryszard Buczek, zasłużony dla zespołu organizator, który już od 32 lat piastuje z wyboru muzyków stanowisko prezesa orkiestry.

– O sztandarze marzyliśmy już na 50-lecie, ale niestety wtedy nie udało się. Teraz pierwszy nasz sztandar wyszywają siostry zakonne w Piekarach Śląskich, ma być gotowy na niedzielną Mszę i poświęcenie - prezes Ryszard Buczek wyjawia nam, że na sztandarze w zielonym polu umieszczono wizerunek patronki górników św. Barbary, godło górnicze (pyrlik i żelazko) i orkiestrową lirę.

W programie uroczystych obchodów jubileuszu 80-lecia Górniczej Orkiestry Dętej kopalni Sośnica zaplanowano pięć ważnych wydarzeń:

◼ Pierwszym z nich (w niedzielę - 1 czerwca o godzinie 9 w parafii św. Jacka w Sośnicy) będzie msza św. z poświęceniem sztandaru w obecności muzyków i zaproszonych gości.

◼ W piątek - 29 sierpnia w ruinach Teatru Victoria w centrum Gliwic orkiestra wystąpi z uroczystym koncertem, z towarzyszeniem solistów.

◼ W sobotę -13 września muzycy zagrają koncert plenerowy dla mieszkańców dzielnicy w amfiteatrze przy parafii św. Jacka w Sośnicy. Przewidziano m.in. warsztaty i animacje dla najmłodszych słuchaczy a także wystawę fotografii dokumentujących 80-letnie dzieje orkiestry.

◼ W piątek - 17 października orkiestra zagra wielki koncert dla górników – pracowników kopalni Sośnica w pawilonie BHP na terenie zakładu.

fot. Górnicza Orkiestra Dęta KWK Sośnica, Antoni Witwicki, Mosquidron