6 listopad 2025

Dobry przykład współpracy - przedsiębiorstwo górnicze, uczelnie i miasto we wspólnym projekcie

W oryginalnych zajęciach urbanistyczno-planistycznych uczestniczyli studenci Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Politechniki Śląskiej w Gliwicach, którzy z nauczycielami akademickimi i samorzadowcami Radlina zapoznali się z budowlami i urządzeniami ciepłowni przy ruchu Marcel kopalni ROW oraz z jej otoczeniem.

Interdyscyplinarne przedsięwzięcie studentów i pracowników naukowych (którzy w semestrze zimowym 2025/2026 dwukrotnie przeprowadzą oględziny terenu kopalnianej ciepłowni) odbywa się w ramach większego projektu Województwa Śląskiego pod nazwą "Regionalne Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0". Celem projektu jest usprawnienie zarządzania procesem sprawiedliwej transformacji w województwie, ze szczególnym naciskiem na potencjał terenów pogórniczych. Zadaniem młodych adeptów urbanistyki i planowania przestrzennego będzie m.in. opracowanie scenariuszy transformacji miasta, pomysłów na wykorzystanie terenów poprzemysłowych w taki sposób, aby w przyszłości nie utraciły wartościowego potencjału społeczno-gospodarczego. Wyniki prac zostaną opublikowane m.in. na poświęconej transformacji podstronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Miasto liczy na dalszą współpracę młodych ekspertów z lokalną społecznością w tworzeniu innowacyjnych i realnych rozwiązań dla Radlina. Polską Grupę Górniczą także zaproszono do realizacji projektu.

– Dziękujemy za zaproszenie skierowane do nas przez miasto Radlin i środowiska akademickie regionu - mówi Marek Skuza, wiceprezes ds. produkcji PGG S.A.
– Trudno wyobrazić sobie rozmowę o wyzwaniach transformacji, przed którymi stoi województwo śląskie, bez aktywnego udziału spółki górniczej, dającej zatrudnienie ponad 35 tysiącom mieszkańców. Cieszymy się, że głos przedsiębiorstwa górniczego może być słyszalny, chcemy przyczynić się również do rozwoju edukacji i nauki w regionie. Wierzymy, że nasza współpraca będzie przykładem dobrej praktyki dla podobnych przedsięwzięć. Dla części studentów projekt w Elektrociepłowni Marcel może być pierwszym krokiem w karierze profesjonalnej, a w przyszłości to właśnie oni będą współtworzyć wizję rozwoju regionu - dodaje wiceprezes Marek Skuza.

Studenci w czwartek 30 października 2025 roku zapoznali się z terenem kopalni, elektrociepłowni i historycznej kolonii mieszkaniowej Emma. Burmistrz Radlina Zbigniew Podleśny zapewnił młodych słuchaczy, że samorząd w Radlinie nie odcina się od górniczego dziedzictwa miasta, jednocześnie koncentrując się na działaniach związanych z transformacją, tak aby nieuchronne wygaszanie zakładów przemysłowych nie prowadziło do pustyni gospodarczej, a istniejąca infrastruktura mogła pełnić nowe funkcje gospodarcze i społeczne.

Prąd i ciepło w Radlinie już od 117 lat

Zakład energetyczny w Radlinie uruchomiony został już w 1908 roku jako część kopalni Emma (od 1949 roku Marcel). Elektrownia miała za zadanie dostarczać prąd dla rozbudowujących się kopalń oraz mieszkańców Radlina i okolicznych miejscowości w ówczesnych powiatach rybnickim i raciborskim. W 1998 roku elektrociepłownia została wyodrębniona z kopalni i funkcjonuje dziś w ramach specjalistycznego oddziału PGG S.A. Zakład Elektrociepłownie. Paliwem był węgiel kamienny, odpadowy gaz koksowniczy z pobliskiej Koksowni Radlin i dodatkowo biomasa. Od kilku lat kotły opalane są tylko odsiarczonym gazem koksowniczym.
Energię elektryczną (w skojarzeniu z produkcją ciepła) wytwarzano w turbozespołach zasilanych przez kotły parowe. W drugiej dekadzie XXI w. z przyczyn rynkowych zrezygnowano z produkcji elektryczności, a EC Marcel działa odtąd jako ciepłownia.
Ciepło nadal trafia do mieszkańców i instytucji miejskich rurociągami wodnymi (temperatura 130-140 stopni Celsjusza) i odcinkiem sieci parowej.
Docelowo, po wybudowaniu w Radlinie nowoczesnej elektrociepłowni zasilanej gazem koksowniczym w JSW Koks, ciepłownia Marcel po 2027 roku ma zostać wylączona z eksploatacji.

Na zdj.: wizyta studyjna w ramach Laboratorium Projektu ROPT 2.0, fot. Piotr Rykała