PGG partnerem największego projektu nauk o Ziemi EPOS-PL+
Polska Grupa Górnicza – jako jedyny podmiot nienaukowy w Polsce – realizować będzie wspólnie z instytutami badawczymi największy projekt geologiczny na kontynencie – System Obserwacji Płyty Europejskiej EPOS-PL+. We wtorek 10 marca w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach uczestnicy polskiego konsorcjum EPOS-PL+ z całego kraju zebrali się na spotkaniu inaugurującym nową, trzyletnią edycję projektu.
EPOS (z ang. European Plate Observing System) realizowany przez 25 państ (od 2010 r. z udziałem Polski) jest największym europejskim projektem infrastrukturalnym w dziedzinie nauk o Ziemi, został wpisany w styczniu na listę strategicznych elementów tzw. Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej (PMIB).
W najnowszej edycji projektu, zaplanowanej na lata 2020-2023 w Polsce powstanie m.in. satelitarny bank danych, nowoczesna platforma IT do badań metodami sztucznej inteligencji, z użyciem sieci neuronowych i komputerów o olbrzymiej mocy obliczeniowej. Natomiast wkładem górnictwa będzie specjalistyczny poligon badawczy, który działać ma w Ruchu Marcel kopalni ROW o nazwie „Geofizyczny system bezpieczeństwa dla górniczych filarów ochronnych”. System ten umożliwi prowadzenie zaawansowanych badań nad zagrożeniem tąpaniowym i sejsmicznością obszarów górniczych w filarach.
We wtorek w Katowicach spotkali się przedstawiciele siedmiu instytucji tworzących konsorcjum EPOS-PL+. Są to Instytut Geofizyki PAN, Centrum Komputerowe Cyfronet AGH, GIG, Instytut Nauk Geologicznych PAN, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz Polska Grupa Górnicza S.A.
– Polska Grupa Górnicza to bardzo ważny partner przemysłowy. Bez PGG prawdopodobnie nie udałoby się nam wystartować i realizować całego projektu, w imieniu środowiska naukowego serdecznie dziękuję za zaangażowanie i współpracę - powiedział na inauguracji prof. Stanisław Prusek, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa, będącego liderem EPOS-PL+.
Polską Grupę Górniczą reprezentował Rajmund Horst - wiceprezes ds. produkcji PGG S.A. Obecni byli również Jacek Kowalczyk - dyrektor kopalni ROW, Grzegorz Gwoździk - naczelny inżynier Ruchu Marcel, Czesław Mazurek - naczelny inżynier Ruchu Jankowice oraz specjaliści z Biura Zagrożeń Naturalnych: Adam Barański - koordynator projektu, Aleksandra Pierzyna i Grzegorz Plonka.
Naukowcy podkreślali, że największy w UE producent węgla kamiennego od początku rozwoju EPOS aktywnie zaangażował się w prace nad europejskim projektem. Dotąd, w poprzednich edycjach, w zakresie badań nad sejsmologią górniczą powstała m.in. wzorcowa Stacja Geofizyki Górniczej w kopalni Bobrek w Bytomiu, a w zakresie oddziaływania wstrząsów na powierzchnię opracowano i wdrożono w kopalniach pierwszą na świecie tzw. śląską skalę siły wstrząsów, czyli Górniczą Skalę Intensywności Drgań GSI.
W latach 2016-2017 trzy poligony badawcze utworzono już w kopalniach PGG S.A.: w Ruchach Ziemowit, Bielszowice (Ruda) i Rydułtowy (ROW). Zainstalowano tam pod ziemią i na powierzchni nowoczesne wielokanałowe urządzenia i prototypowy system do pośredniego pomiaru zmian naprężeń przed frontem eksploatacyjnym.
Udostępnienie naukowcom przez śląskie kopalnie części danych o sejsmiczności towarzyszącej eksploatacji stało się inspiracją dla innych europejskich przedsiębiorców wydobywających surowce naturalne do nawiązania współpracy i dołączenia do projektu EPOS.
Kolejnym etapem rozwoju EPOS z wydatnym udziałem polskiego górnictwa było powołanie w 2019 r. międzynarodowej grupy do badań i usług w zakresie zagrożeń antropogenicznych (TCS AH – Thematic Core Service Anthropogenic Hazards), do której w 2019 r. zaproszono Polską Grupę Górniczą.
Teraz specjaliści z PGG S.A. odpowiadać będą za jedno z dziewięciu zadań projektu EPOS-PL+. Uzyskał on w konkursie najwyższą ocenę i dofinansowanie w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój 2014-2020 Unii Europejskiej w wysokości prawie 38 mln zł (całkowity koszt projektu oszacowano na 52,8 mln zł).
We wtorek w auli im. Boreckiego przy Placu Gwarków prof. GIG Adam Lurka opisał m.in. główne cele stojące przed uczestnikami projektu. Wyjaśniał, że kluczowe znaczenie ma pojęcie „infrastruktury badawczej”, przez którą w naukach europejskich rozumie się obiekty, zasoby i powiązane z nimi usługi, wykorzystywane przez środowisko naukowe do prowadzenia badań (np. wyposażenie i oprzyrządowanie naukowe, zbiory i archiwa danych, uporządkowane informacje naukowe, infrastruktura oparta na technologiach informacyjno-komunikacyjnych, czyli sieci, infrastruktura komputerowa, oprogramowanie i infrastruktura łączności). W ramach EPOS-PL+ kupione zostaną m.in. supernowoczesne urządzenia do pomiarów drgań skorupy ziemskiej, podnoszące na światowy poziom funkcjonalność systemu, z których skorzysta także górnicza sieć stacji sejsmologicznych.
Dyrektor Insyttutu Geofizyki PAN prof. Beata Orlecka-Sikora zwróciła uwagę na zankomite rezultaty polskich prac przy wdrażaniu projektu i wyjątkowe w skali Europy zaangażowanie licznych partnerów, w tym też przemysłu górniczego.
Dr Dorota Olszewska z Instytutu Geofizyki PAN mówiła z kolei o wyjątkowym miejscu projektu EPOS na polskiej mapie infrastruktury badawczej.
W roboczej części spotkania uczestnicy omówili zadania i główne założenia pracy, przedstawili też zespoły badawcze. Biuro Projektu ustaliło m.in. zasady współpracy i obiegu dokumentów, a Rada Projektu zatwierdziła regulamin prac Komitetu Sterującego i zakres obowiązków Zespołu Projektowego.
Udostępnij tę stronę